Riflessjoni fuq
il-Qari tal-Quddies tal-Ħadd.

3 ta' Novembru 2024.
Il-31 Ħadd ta' matul is-Sena. Sena B.
L-Imħabba: Il-Qalba ta' l-Imġiba Nisranija.

Biex aktar tapprezzaw dawn ir-riflessjonijiet nissuġġerulkom taqraw is-siltiet indikati.

riflessjoni

Bil-fejqan ta' l-għama ta' Ġeriko, li qrajna dwaru l-Ħadd li għadda, Ġesu' jtemm il-mixja/vjaġġ tiegħu u issa nsibuh fil-viċinanzi tal-Belt ta' Ġerusalemm. Min issa l-quddiem, l-awtur jikkonċentra fuq il-ministeru ta' Ġesu' ġewwa Lhudija, l-aktar fil-btieħi tat-tempju tal-'Belt il-Qaddisa'. Il-kittieba, (jiġifieri dawk li kienu jistudjaw u jfissru l-liġi ), dejjem insibuhom f'konflitti u f'nuqqas ta' qbil ma' Ġesu', imma mhux hekk fis-silta li tinqara llum (12:28b-34).

Fil-ftuħ tas-silta, Marku jlaqqgħana ma' wieħed mill-kittieba li, jidher li kellu intenzjoni u rieda retta. Milqut mit-tagħlim ta' Ġesu', speċjalment, meta semgħu jagħlaq ħalq l-avversarji tiegħu, is-Sadduċej (12:18-27). "Wieħed mill-kittieba semagħhom jitlewwmu bejniethom, u, meta ra kemm Ġesu' kien weġibhom tajjeb, resaq fuqu u staqsieh ...." (Mk.12:28a). Dan il-kittieb jersaq fuq Ġesu', u jagħmillu mistoqsija, li min jaf kemm ħabblitlu moħu. "Liema wieħed fost il- kmandamenti kollha huwa l-ewwel ?" (v.28b). Din kienet tema' ċentrali, li sikwit kienu jiġu mistoqsija u jiddiskutu l-imgħallmin (ir-rabbini) Lhud. Mill-kotba tal-'Pentatewku' (il-5 Kotba tal-Liġi) irnexxielhom jisiltu 613 –il kmandament. Dawn kienu jaqsmuhom fi tnejn, dawk 'pożittivi 248' (x'għandek tagħmel) u dawk 'negattivi 365' (x'magħndekx tagħmel ).

Ġesu' jwieġeb għal din id-diffikulta tal-kittieb, billi jikkwota u jgħaqqad, żewġ testi mill-Pentatewku (l-ewwel 5 kotba tal-bibbja). L-ewwel waħda mil-ktieb tad-Dewteronomju (6:4-5), u l-oħra mill-ktieb tal-Levitiku (19:18b). Huwa jgħaqqadhom fi kmandament wieħed. Ġesu' wieġbu: "L-ewwel wieħed huwa dan: Isma' Iżrael; il-Mulej, Alla tagħna, Mulej wieħed hu, u int għandek tħobb lill-Mulej, Alla tiegħek, b'qalbek kollha, b'ruħek kollha, b'moħħok kollu, u bil-qawwa tiegħek kollha.... U t-tieni hu dan: Ħobb lil għajrek bħalek innifsek. Ma hemmx kmandament ieħor akbar minn dawn." (vv.29-31). Il-kittieb aċċetta u faħħar it-tweġiba ta' Ġesu', tant li saħħaħha b'żewġ testi oħra meħuda ukoll mit-Testment il-Qadim. Li 'Alla Hu wieħed' (Dewt.4 :35) u li, 'l-imħabba lejn Alla u lill-għajrek hi aqwa minn kull sagrifiċċju ' (1Sam.15 :22).

Isma O Israel .....u Żomm f'qalbek dan il-kliem.....Fl-ewwel qari nisimgħu silta mill-ktieb tad-Dewteronomju. Ktieb tant importanti, li l-awturi tat-Testment il-Ġdid jikkwotawh għal madwar 200 darba. Is-silta (6:2-6) tfakkarna fis-sejħa, li Mose għamel lill-poplu għal fedelta lejn il-Patt ma' Alla. Din il-fedelta kellha tkun għajn ta' barka. Din is-silta toffrilna wkoll, dak li kellu jkun il-'Kredu ta' Israel'. Isma', o Iżrael: Alla tagħna l-Mulej, il-Mulej waħdu. Ħobb, mela, lill-Mulej, Alla tiegħek, b'qalbek kollha, b'ruħek kollha u b'saħħtek kollha (v.4-5). Din l-istqarrija l-Lhud kienu (u għadhom), jgħallmuha lil uliedhom malli jlissnu l-ewwel kelmiet. Għalhekk issir it-talba prinċipali ta' kull persuna, għax turi r-rabta qawwija tagħhom ma' Alla, li ħatarhom bħala l-'Poplu l-Magħżul '. Din hija t-talba ċentrali, li kull Lhudi huwa mpenjat, mill-anqas, jirreċitha darbtejn kuljum, fit-'talb ta' filgħodu u ta' filgħaxija'

Għalkemm in-nisa ma kienux marbuta b'dan, huma jimpenjaw ruħhom, li jagħlmuha lil uliedhom u tkun it-talba fi 'sbiħ u għeluq il-jum'. Dan fehmuh minn din l-ordni. "Tennihom lil uliedek, u tkellem fuqhom meta tkun f'darek, u meta tkun miexi fit-triq, u meta timtedd, u meta tqum " (Dewt.6:7). Hija drawwa konstanti, li waqt it-talba, jiġu mgħottija l-għajnejn permezz ta' l-id il-leminija. Billi t-'talba' tikkonsisti mill-versi (Dewt.6:4-9), kienu jieħdu u jwettqu litteralment dawk il-kelmiet. Għalhekk kienet drawwa li jikkuppjaw xi versi u jorbtuhom bi qfieli bejn l-għajnejn (v.8), kif ukoll jitwaħħlu fil-lemin tal-bibien ta' barra (v.9). B'hekk kienu jemmnu li jwettqu l-kmand ta' Alla u josservaw kompletament id-dettalji tal-liġi. .... Fil-verita din hija stqarrija ta'...... fidi f'Alla Wieħed... u.... tiġbor fiha l-liġi kollha.

Saċerdozju....li ma jintemmx....It-tieni qari nkomplu naqraw mill-Ittra lil Lhud. (7:23-28). l-awtur jkompli jsaħÃaħ l-argument tiegħu biex jipprova, is-'superjorita tas-saċerdozju ta' Kristu', fuq dak tat-Testment il-Qadim. Iż-żmien tas-sċerdozju kien temporanju, minħabba li mal-mewt tas-saċerdoti, li kienu bosta, jsiru oħrajn. Imma s-saċerdozju ta' Kristu, billi Hu dejjem ħaj, jibqa għal dejjem miegħu (vv.23-24).

Melkisedek

La darba Kristu, is-saċerdot tagħna huwa dejjem ħaj, fil-glorja ma' Alla l-Missier, jista' jsalva lil dawk, li jirrokorru lejH. Huwa l-'Uniku Medjatur', bejn Alla u l-bnedmin. Huwa 'jinterċedi' għal dawk kollha li huma magħquda miegħu biex iwassalhom għas-salvazzjoni (v.25). Bħala l-Qassis il-Kbir, Kristu offra s-sagrifiċċju tiegħU nniffsU għal-'maħfra tad-dnubietna'. Imma m'għandhux bżonn joffri sagrifiċċju għalih nniffsu, bħalma kienu jagħmlu l-qassisin tat-Testment il-Qadim, (Lev.16:6-34), fil-festa ta' 'Jom Kippur' -'jum it-tpattija' (vv.26-27). Fuq din l-imħabba ta' Kristu lejna... rridu nfasslu l-imħabba tagħna..... lejn Alla u lejn xulxin.

Li tħobb…aqwa minn kull sagrifiċċju....Huwa fuq dawn iż-żewġ kmandamenti, magħqudin f'wieħed, li tistrieh il-liġi kollha. Wara li għaqqadhom, jirreferi għalihom fis-singular meta jgħid. "Ma hemmx kmandament ieħor akbar minn dawn." (v.31b). Dan il-kliem ta' Ġesu' jaqbel miegħu u jikkomfermah il-'kittieb', li jagħraf u jafferma li dan kollu, "...huwa aqwa minn kull sagrifiċċju tal-ħruq u mis-sagrifiċji kollha" (v.33b). Dan ifisser, li l-qima lejn Alla, mingħajr imħabba 'lejH u lejn xulxin', hija qima falza. Hija l-imħabba reċiproka, li tagħmel din il-qima bħala waħda valida u awtentika... ISSA... "M'intix 'il bogħod mis-Saltna ta' Alla." (v.34b). Mela, s-Saltna t'Alla tikkonsisti 'fl-għarfien' li, l-imħabba lejn Alla hija ugwali għall-imħabba lejn il-proxxmu. L-imħabba lejn il-proxxmu hija l-verifika tagħna tal-imħabba lejn Alla.

Il-kmandmenti juru bid-dieher it-tweġiba ta' mħabba li l-bniedem hu mistieden jagħti lil Alla. Ġesu' ma jpoġġix limiti għall-imħabba tagħna lejn Alla, u l-imħabba tagħna lejn il proxmu għandha tkun daqs l-imħabba għalina nfusna. L-akbar tbatija tal-bniedem mhux il-mard, imma n-nuqqas ta' mħabba. Hija l-imħabba li tissodisfa u timla l-qalb. Ġesu' jpoġġi mira għolja: irridu nħobbu lill-proxxmu ....mingħajr..... ma' nistennew xejn lura.

Leli Muscat.
lelimuscat@gmail.com

10 ta' Novembru 2024.
It-32 Ħadd ta' matul is-Sena. Sena B.
Alla Jara l-Qalb.
Armla Fqira Użat dak Kolluli Kellha Biex Isir u Jitwettaq il-Ġid.

Biex aktar tapprezzaw dawn ir-riflessjonijiet nissuġġerulkom taqraw is-siltiet indikati.

riflessjoni

L-istorja ta' llum hija dwar ċerta armla li twieldet ġo New York City fl-1774. Fl-eta ta' 20 sena iżżewġet lil ġuvni minn New York li fl-eta' żgħażugħa rikeb il-marda tat-tuberkulożi. Fiż-żwieġ kellhom 5 ulied. Bit-tama li jsibu arja aħjar tajba għal missierhom, siefru l-Italja. Iżda l-mewt ma ħafritx lil missierhom, li issa sfaw iltiema. Fil-qrib tagħhom kien hemm familja twajba li waqfet magħhom u għenithom li jerġgħu lura l-Amerka. Dan l-att ta' tjieba ta' din il-familja kienu l-okkażjoni li l-omm allura armla, tirrifletti fil-fond dan l-att ta' tjieba tagħhom. Dan kien li wassal l-armla u uliedha li jħaddnu r-Reliġjon Nisranija fl-1805. Meta qrabat din l-armla saru jafu bid-deċiżjoni ta' l-armla, huma ma riedux jafu aktar bihom, billi kienu ta' reliġjon episkopali. Din l-armla omm irnexxielha tikseb l-għejxien tagħha u ta' uliedha billi bdiet tgħallem fi skola.

Fl-1810 hi waqqfet l-ewwel kunvent ta' s-Sorijiet tal-Karita' bil-ħsieb li tingħata edukazzjoni bla ħlas lit-tfal kattoliċi. Din l-omm ta' kuraġġ kbir temmet ħajjitha fl-4 ta' Jannar 1821, fl-eta' ta' 46 sena. Jista' jkun li l-qarrej mill-ewwel jinduna li din l-omm armla ma kenetx għajr Elizabeth Bayley Seton, mgħollija għall-unur ta' l-artali mill San Pawlu VI fl-1975 u kif jafuha fl-Amerka llum bħala Mother Seton. Quddiemna għandna persuna li għarfet tuża ġidha għall-ġid tal-proxxmu u għall-glorja ta' Alla u dan hu eżempju għal dawk ir-romol fosthom uħud Maltin, li jaħdmu b'kull mod għas-saltna ta' Alla.

St. Elizabeth Bayley Seton"

L-ewwel qari hu meħud mill-ktieb tas-Slaten u jissemma l-Profeta Elija li għex fid-9 seklu qabel Kristu fi żmien is-sultan tas-Samarija Akab li kien iżżewweġ lil Ġesabel bin il-kap tas-saċerdoti li kienu maħtura għall-qima ta' alla falz Baal. Il-wasla ta' Ġesabel fis-saltna ta' Akab ta' bidu għall—paganeżimu bejn Alla u l-poplu. Hawn iqum il-profeta Elija meta ingħata bidu għal persekuzzjoni u qtil ta' profeti. Elija jirnexxilu jisgiċċa imma jħabbar li ġuħ u nixfa kellhom jagħmlu tajjeb għan-nuqqasijiet ta' Akab. Di fatti kien hemm snin ta' għaks u nixfa fl-inħawi kollha tal-qrib. Waqt li Elija qed jaħrab fit-territorju feniċi titwettaq il-laqgħa ta' l-armla ta' sarepta. F'din il-laqgħa fil-bieb tal-belt Elija jiltaqa' ma' armla li kienet qed tiġbor l-aħħar ħatbiet biex bihom tista' taħmi l-ponn dqiq li kellha fil-Ġarra u l-ftit żejt li kien fadlilha fil-flixkun. Elija iqawwi qalb l-armla li kemm id-dqiq kif ukoll iż-żejt ma kienux ser jonqsulha sakemm tbexx l-ewwel xita'. Ġara li kliem Elija twettqu sa l-aħħar; kienu kliem ta' dak il-profeta li xejn ma kienet tafu iżda tat widen għal kelmtu.

SALM RESPONSORJALI: Faħar ruħ tiegħi lill-Mulej, għax hu jibqa' jżomm kelmtu ma dawk maħqura, jagħti l-ħobż lill-imġewħin u l-ħelsien lill-priġunieri.

Meta l-poplu kien imur fit-tempju l-iskop kien ikun it-tpattija tad-dnubiet u biex joffri debhiet jew sagrifiċċi bħala tpattija. L-offerta ta' sagrifiċċi 'l Alla l-aktar ta' bħejjem permezz ta' tixrid tad-demm kien tfisser l-offerta personali 'l Alla. Ġesu' nnifsu biex ineħħi d-dnubiet ta' ħutu bnedmin sa l-aħħar qatra ta' demmu xerridha għalina. Il-maħfra tad-dnubiet tinħtieġ it-tixrid tad-demm tal-vittma. Hekk sar fuq is-sinai wara l-għeluq tal-patt u hekk kien isir fis-solennita' lhudija ta' jom kippur. Qatt ma kien instema li l-qassis tal-qedem ixerred demmu u jkun hu nnifsu l-vittma. Iżda Ġesu' wara l-passjoni u l-Qawmien mill-mewt jidħol fil-qaddis tal-qaddisin biex jiġġedded is-sagrifiċċju tiegħu għall-maħfra tad-dnubiet tal-bnedmin. Iżda s-sema ma hux xi tempju maħdum minn idejn il-bniedem biex fih jiġi offert is-sagrifiċċju li ma jiġix offert skond l-ordni ta' Levi jew Aronne iżda skond l-ordni ta' Melkisedek sultan u qassis.

HALLELUJAH HALLELUJAH. Imberkin il-foqra f'qalbhom għax tagħhhom hi s-saltna tas-sema.

VANĠELU: San Mark jislet xi kliem li Ġesu' jtenni lill-folla ċioe' attenti mill-iskribi li jħobbu jiddandnu bi lbiesi twal, bit-tama li n-nies jindunaw bihom u jirriservawlhom l-eqqel postijiet fil-Ġemgħa. L-Imgħallem Divin jikxef ir-reliġjon qarrieqa tagħhom u jisfruttaw il-ġid tar-romol bi skuża għat-tempju. Waqt li hu kien fit-tempju fejn kien hemm 13 il-kaxxa ta' l-offerti u l-ġemgħa ta' dawk tal-flus li kienu jixħtu l-offerta bil-goff u jkun hemm armla u tixħet fil-kaxxa żewġ lepta jew offerta ċkejkna. Ġesu' jaċċerta lis-semiegħa li fiċ-ċ;okon fil-valur ta' l-offerta tagħha offriet aktar minnhom ilkoll billi fil-faqar tagħha waddbet fil-kaxxa dak kollu li kellha li naturalment iċċahdet minnu.

Nammiraw il-qawwa ta' l-għotja tagħha. Il-bniedem ta' llum iserraħ rasu fuq l-ammonti li għandu biex jgħix ħalli erħilu jinfexx biex jiftaħar. Hu veru li mal-mewt irridu nħallu warajna dak kollu li konna nippossiedu f'din id-dinja.

Dun Anton Mallia Borg.
vinbonnici@gmail.com

3 ta' Settembru 2024.
It-3 Ħadd ta' matul is-Sena. Sena B.
.

Biex aktar tapprezzaw dawn ir-riflessjonijiet nissuġġerulkom taqraw is-siltiet indikati.

riflessjoni

Charles Debono.
debono.charles@gmail.com